აჭარა, ოფიციალურად კი აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა, არის საქართველოს ერთ-ერთი ისტორიული, გეოგრაფიული და პოლიტიკურ-ადმინისტრაციული რეგიონი. აჭარა მდებარეობს საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთ კუთხეში შავი ზღვის სანაპირო ზოლზე, მცირე კავკასიონის მთების ძირში და ესაზღვრება თურქეთს ჩრდილოეთით.
აჭარაში ყოველწლიურად იზრდება შიდა და გარე ტურისტების რაოდენობა, რასაც ამ რეგიონში ტურიზმის განვითარება განაპირობებს. აჭარაში არაერთი ტურისტული საიტები არსებობს, რომლებიც დღემდე დიდი პოპულარობით სარგებლობს დამსვენებლებს შორის, თუმცა, არსებობს ისეთი ადგილებიც, რომლებიც ნაკლებად ცნობილია, მაგრამ მათი მონახულება ერთი დიდი სიამოვნებაა.
მაღალმთიანი აჭარიდან ტურისტებს შორის ყველაზე მოთხოვნადი ტურისტული საიტი მახუნცეთის ჩანქერია. გარდა ამ ადგილისა, არანაკლები პოპულარობით სარგებლობს შემდეგი ადგილები:
შუახევში ცნობილი ტურისტული ადგილებია სელიმ ხიმშიაშვილის მუზეუმი და მისი ციხე გალავანი, თამარის ციხე, ფურტიოს თაღოვანი ხიდი და ოთოლთას ციხე. შუახევის მუნციპალიტეტში, კერძოდ კი სოფელ ნიგაზეულში, ვიზიტორებს შეუძლიათ მოინახულონ კავიანის ციხე და ჭვანას ხიდით.
ამავე სოფელში მდებარეობს ნიგაზეულის ციხე-გალავანი, რომელიც XVIII საუკუნეში აშენდა, ასევე აქ იხილავთ მეჩეთსა და მუზეუმს. ნიგაზეულის ციხე-გალავანის გარდა, აქ ნიგაზეულის ჩანჩქერიც მდებარეობის, რომლის სიმაღლე დაახლოებით 20 მეტრს შეადგენს. ტურისტებს და ბინის რემონტი დამსვენებლებს ნიგაზეულის ჩანჩქერის მონახულება მხოლოდ სეზონურად შეუძლიათ, კერძოდ მხოლოდ გაზაფხულზე, რადგან ჩანცრი მარტო ამ პერიოდშია აქტიური და ჩამოედინება. სხვა სეზონზე კი, ჩანჩქერი ძირითადად დამშრალი ან/და გაყინულია.
აღსანიშნავია, რომ ნიგაზეულის ჩანჩქერთან მისასვლელი გზა რთულია, რის გამოც ტურისტები და დამსვენებლები ამ ადგილის შორიდან დათვალიერებას ამჯობინებენ. ამ ტერიტორიაზე სტუმრობის დროს, სოფლის ქვემოთ, შეგიძლიათ ასევე მოინახულოთ ფურტიოს ხიდი, რომლის მიდამოებშიც არის რესტორანი, სპეციალური გამოყოფილი საპიკნიკე ზონა და სხვადასხვა დასასვენებელი ადგილები. გარდა ამისა, ამ ადგილზე შესაძლებელია საფეხმავალო და საცხენოსნო ტურების მოწყობაც, სურვილის შემთხვევაში ჩანჩხალოს ციხეზე ასვლაც.
ქვემოთ შეგიძლიათ იხილოთ აჭარის სხვა ტურისტული მარშუტებიც:
მტირალას ეროვნული პარკი (mtiralas erovnuli parki) ქობულეთის, ქედის და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტებს შორის მდებარეობს. ეროვნული პარკი ბათუმიდან 25 კმ, ხოლო ქობულეთიდან კი 27 კმ-ში მდებარეობს. მტირალას ეროვნული პარკის ადმინისტრაციული შენობა მდებარეობს დაბა ჩაქვში, ხოლო ტურისტული ცენტრი კი სოფელ ჩაქვისთავში (ჩაქვიდან სულ რაღაც15 კმ-ში).
მტირალას ეროვნული პარკი გამოირცვა მრავალფეროვანი ფლორითა და ეკოტურისტული სერვისებით. ტურისტებს და ადგილობრივ დამსვენებლებს შეუძლიათ ისარგებლონ პარკში მოწყობილი ზიპ-ლაინით. აქ ასევე მოწყობილია სპეციალური „თოკების პარკი“, რაც ეკო-საგანმანათლებლო ობიექტს წარმოადგენს. პარკში 2 ზონაა მოწყობილი, კერძოდ საოჯახო და მოზრდილებისთვის.
მტირალას ეროვნული პარკში ვიზიტორებს შეუძლიათ ერთ ან/და ორდღიანი ტურისტული მარშრუტებით სარგებლობაც. პარკში მოწყობილია საკემპინგე და საპიკნიკე ზონები, ასევე ცალკეა გამოყოფილი კოცონის დასანთები ადგილები. ტურისტებს, რომელთაც სურთ დარჩენა პარკი სთავაზობს ორდღიან ტურისტულ თავშესაფარს, რომელიც ცივწყაროს ბილიკის, დაახლოებით მე-9 კილომეტრზე მდებარეობს. პარკში შესაძლებელია სალაშქრო, სამეცნიერო, საცხენოსნო ეკოტურები.
მწვანე ტბა, მდებარეობს ზემო აჭარის რეგიონში, კერძოდ კი ხულოს მუნიციპალიტეტში. ტბა მდებარეობს არსიანის ქედის ჩრდილოეთ ნაწილში, ახლოს არის გოდერძის უღელტეხილთან და ზღვის დონიდან დაახლოებით 2058 მეტრ სიმაღლეზეა. ტბის წყალი სუფთა, გამჭვირვალე, სუსტად მინერალიზებული და სასმელად ვარგისია, მასში არ არის თევზი.
ტურისტებს და ადგილობრივ დამსვენებლებს მწვანე ტბაზე ასასვლელად, შეუძლიათ შემდეგ მარშუტი აირჩიონ, კერძოდ, ტბაზე ასასვლელად გოდერძის უღელტეხილზე მისვლაა საჭირო, საიდანაც ტბამდე დაახლოებით 7 კმ-ია სამანქანო გზა.
ეთნოგრაფიული მუზეუმი “ბორჯალო”, ქალაქის ცენტრიდან შორს, ბუნების შუაგულში და ქალაქგარეთ მდებარეობს. ამ მუზეუმში შეგიძლიათ იხილოთ მრავალი წლის განმავლობაში შეგროვებული კოლექცია, რომელიც ღია ცის ქვეშა მუზეუმის სახითაც არის წარმოდგენილი.
მუზეუმი იკავებს დაახლოებით 3000 კვადრატულ მეტრს. მისი ვიზუალური სახე აჭარის მკვიდრთა ცხოვრებაზე მოგვითრხობს, რაც ტურისტებს განსაკუთრებით იზიდავს. აჭარის რეგიონისთვის დამახასიათებელ ისტორიულ ხის სახლებში, ტრადიციოული საქსოვის ცვილის ფიგურებია წარმოდგენილი. ასევე აქ არის ქართული, აჭარული ეროვნული სამოსი, რაც ტურისტებს ქართველი ხალხის ცხოვრებასა და ტრადიციებს ასახავს. გარდა ამისა, შეგიძლიათ ნახოთ ადგილობდრივი მეღვინეები, დიასახლისები, ფერმის მუშაკები და სახლები, სადაც ცხოვროს სოფლის მოსახლეობა, თუმცა ეს ყველაფერი არ არის, მუზეუმი არაერთ უნიკალურ, ისტორიულ ექსპონატა.
თავად მუზეუმის დამფუძნებელი მოგითხრობთ აჭარელი ხალხის ოჯახების ცხოვრებას, სხვადასხვა სოციალური სფეროდან. მუზეუმში ნუმიზმატიკოსებისთვის არსებობს პირადი კოლექცია: სხვადასხვა ქვეყნის და ეპოქების ქაღალდის ბანკნოტები და მონეტები, ამიერკავკასიის მილიარდიანი კანონპროექტი, ეკატერინესა და პეტრეს დროინდელი მონეტები, ხელნაკეთი ხალიჩა 1812 წლის ოქროს ძაფის გამოყენებით, და ბევრი სხვა ექსპონატი.